Villandi umræður um misskiptingu og fátækt

Þegar við stuðningsmenn ríkisstjórnarinnar vekjum athygli á hinni miklu kaupmáttaraukningu undanfarinna ára eru svör stjórnarandstöðunnar oft á þá leið að svona meðaltalsupplýsingar gefi ekki rétta mynd af stöðunni. Líta þurfi til þess að fátækt og misskipting sé vaxandi vandamál í þjóðfélaginu. Ísland sé að breytast úr því að vera það ríki Evrópu sem búi við hvað mestan jöfnuð í að verða eitthvert ójafnasta samfélag álfunnar. Þetta eru alvarlegar fullyrðingar, en sem betur fer ekki í samræmi við raunveruleikann.

Sennilega hefur Össur Skarphéðinsson gengið lengst í þessum umræðum upp á síðkastið, en hann hefur ítrekað fullyrt að Ísland sé að verða stéttskiptasta land Evrópu. Með því hlýtur hann að vísa til stéttaskiptingar í fjárhagslegum skilningi, því flestar ættu að geta verið sammála um að hér á landi eru ekki fyrir hendi sömu forsendur rótgróinnar stéttaskiptingar og í ýmsum Evrópuríkjum, t.d. á grundvelli ættar og uppruna.

Skemmst er frá því að segja, að hvorki Össuri né öðrum talsmönnum þessara sjónarmiða hefur gengið vel að færa rök fyrir fullyrðingum af þessu tagi. Þvert á móti hafa á síðustu mánuðum ítrekað komið fram upplýsingar um hið gagnstæða.

Í því sambandi er sérstaklega ástæða til að rifja upp að í byrjun febrúar greindi Hagstofan frá niðurstöðum rannsóknar á lágtekjumörkum og tekjudreifingu í þjóðfélaginu og samanburði við önnur Evrópulönd í því sambandi. Lágtekjumörkin gefa til kynna hversu stór hluti heimila í landinu eigi á hættu að lenda undir fátæktarmörkum og notaði Hagstofan samræmdar aðferðir Evrópusambandsins á því sviði. Niðurstaðan var á þá leið að aðeins í Svíþjóð væru hlutfallslega færri heimili undir lágtekjumörkum en hér á landi. Fátæktarvandinn mældist hins vegar meiri í öllum öðrum aðildarríkjum Evrópusambandsins og evrópska efnahagssvæðisins.

Rannsóknir Hagstofunnar á tekjudreifingu leiddu í ljós svipaðar niðurstöður. Tekjudreifing reyndist jafnari hér á landi en í flestum samanburðarlöndunum; aðeins Svíþjóð, Slóvenía og Danmörk komu jafn vel eða betur út en Ísland að því leyti.

Þessar niðurstöður leiða með öðrum orðum í ljós að fátækt og misskipting er minna vandamál hér á landi en í flestum Evrópulöndum. Fullyrðingar stjórnarandstæðinga um hið gagnstæða standast því ekki.

Athugasemdir

[Auðun Gíslason, 26.4.2007 kl. 01:19]

Í vetur gerði Hagstofan líka aðra athugun. Hún spurði úrtak fólks hvort það þekkti til einhverra fjölskyldna sem gætu talist fátækar: 10% aðspurðra könnuðust við slíkar fjölskyldur . 10%. En kannski hefur þetta bara verið sama fjöskyldan, hver veit?

[Jens Guð, 26.4.2007 kl. 05:41]

Blessaður Birgir.

 Velkominn til spjalls á blog.is.  Þú ert ekki með opna gestabók svo ég kasta bara á þig kveðju hérna.  Var að frétta að systir þín og mágur séu á leið til Ítalíu í afmælishóf. 

[Erna Gísladóttir (IP-tala skráð) 26.4.2007 kl. 09:04]

Sæl Birgir,

Flott að sjá þig á blogginu. Góðar athugasemdir hjá þér um villandi umræður um fátækt.

Erna Gísladóttir,

[Sigurjón Sveinsson, 26.4.2007 kl. 13:17]

Svona til að fólk í afneitun á borð við Hrafnkel geti lesið þetta svart á hvítu þá er skýrsla hagstofunnar hér (pdf). Svo fyrir þá sem ekki geta lesið þá er þetta teiknað upp í mynd 1 á bls. 6 í skýrlsunni.

Fyndið, ég var einmitt að lesa þessa skýrslu núna um helgina. Gott að stjórnarliðar bendi á þennan misskilning hjá stjórnaranstöðunni og leiðrétti það mæta fólk sem þar er. Gott fólk á borð við Össur.

[Þórdís Bára Hannesdóttir, 27.4.2007 kl. 16:19]

Ertu búinn að ná því að lágtekjufólk hér á landi er skattpíndara en hátekjufólk hér á landi?